Het (ongelofelijke) geloof van politici in zelfregulering
Ex Minister Schippers gelooft dat de voedselindustrie vrijwillig de veel te hoge gehalten aan suiker, vet en zout terugbrengt in haar industrievoedsel. Al drie jaar waarschuwen wetenschappers de minister dat dit beleid faalt, maar onze minister wil het niet horen. Zij kiest er liever voor de kosten van medicijnen en ziekenhuizen te drukken door te snijden in de zorg voor zieke mensen en het ziekbed te versoberen, in plaats van het probleem bij de kern aan te pakken; scherpe wet- en regelgeving ten aanzien van ons voedsel. Voorkomen is beter dan genezen.
In Brussel beloven voedingsmultinationals als Mars, Unilever, Coca-Cola en Nestlé al jarenlang hun producten te verbeteren en komen daarmee weg.
De hondsbrutale kindermarketingcampagnes voor junkfood, die achter de rug om van ouders worden ingezet, maken misbruik van de van nature zoete voorkeur van kinderen om ze ongezonde eetgewoontes aan te leren. En jong geleerd is oud gedaan: ongezonde eetgewoontes bij jonge kinderen, zie je terug in de rest van hun – vaak door ziekte ingekorte – leven. Daarom koos een meerderheid in het Europees Parlement er onlangs voor om deze kindermarketing aan regels te binden. Welke regels? Die van de voedingsindustrie zelf! Coca-Cola & Co mogen wat Brussel betreft straks gaan bepalen welk voedsel wel en niet voor kindermarketingcampagnes geschikt is. De wereld op zijn kop.
Terug weer naar Den Haag voor het laatste schrijnende voorbeeld: de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) hoort jou en mij te beschermen; onder andere tegen misleiding van voedselfabrikanten. De NVWA heeft de voedingsindustrie echter openlijk beloofd niet op te treden tegen misleiding: “Meldingen over misleiding neemt de NVWA niet direct in behandeling omdat er geen sprake is van risico’s voor de volksgezondheid”, stelt de instantie die verantwoordelijk is ons hiertegen te beschermen. Ondertussen liggen de winkelschappen wel vol met junkfood vol gezond ogende vitamineclaims of bijvoorbeeld volkorenproducten met amper volkoren erin, (z)onder toeziend oog van de aangewezen controle-instantie.
Bestrijding zonder preventie; dweilen met de kraan open
Veel politici navelstaren op de oplopende zorgkosten en hoe daarin te hakken, maar hebben totaal geen oog voor ziektepreventie met een gezond voedselbeleid, ondanks alle waarschuwingen van instanties als het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Junkfood en fabrieksvoedsel blijven zo domineren tot in alle uithoeken van onze maatschappij. Het nieuws van afgelopen week liet de soms absurde realiteit in een notendop zien: 11 van de 16 ziekenhuizen die patiënten behandelen met maagbanden, maagverkleiningen en bypasses tegen obesitas, bieden in hun restaurants en winkeltjes vooral snacks en frituur aan. Meer symbolisch dan dit kan het falen van het Nederlandse voedselbeleid niet in beeld worden gebracht.
Er is dus nog heel veel werk aan de winkel. We staan nog maar aan het begin van een omslag in het denken over ons voedsel. De politiek richt zich voornamelijk op de besparingen in de bestrijding van ziektekosten, in plaats van dat zij haar peilen richt op een preventief voedselbeleid. Dat vinden wij dweilen met de kraan open. Over 30 jaar zullen we – noodgedwongen door de uit de hand gelopen ziektekosten – een veel gezonder aanbod van eten zien. Wij geloven daarin, maar het vergt nog bergen lobbywerk.
