Ode aan Beatles en alle meisjes
Beatle-fan of niet, geen zinnig mens zal het ooit durven ontkennen: na 50 jaar is en blijft Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band onbetwist het meest revolutionaire popalbum aller tijden . Net als jazz-liefhebbers dat hoogstwaarschijnlijk van Kind of Blue zullen zeggen, het tijdloze meesterwerk van Miles Davis, Cannonball Adderley, John Coltrane, Bill Evans, Wynton Kelly, Paul Chambers en Jimmy Cobb. Niets hebben beide platen van hun glans verloren.
Sinds kort ligt nu ook de jubileumuitgave van Sgt. Pepper op de planken, een fonkelnieuwe collectie opgeschoonde nummers die de fab four in 1967 voor het eerst op vinyl vereeuwigden. Wie het optreden van de Nederlandse tribute band The Analogues in de Ziggo Dome en/of op tv heeft bijgewoond, zal na het beluisteren van de geremixte tracks het uitgerekte slotakkoord van A Day in the Life nog lang in zijn geheugen voelen nagalmen.
Dat laatste zal zeker ook gelden voor mijn oude schoolvriend Fred Hamburg die in zijn pas verschenen roman ‘De Sixties – terugblik op een jeugd’ een compleet hoofdstuk wijdt aan de muziek van Lennon, McCartney, Harrison en Star. Het boek is een coming of age-verslag geworden van zijn jongensjaren tijdens de roerige jaren zestig. De zomer dat Sgt. Pepper thuis en op het strand uit onze radiootjes schalde, zaten we te blokken voor ons overgangsrapport naar de eindexamenklas vwo. Een paar jaar later ontmoette ik Fred – ik ben hem in onvervalst Haags steevast Fredjûh blijven noemen – in Leiden waar hij geneeskunde en rechten studeerde, ik Nederlands. Hamburg is in beide vakken afgestudeerd en promoveerde nadien op een medisch-filosofisch thema over euthanasie.
‘De sixties’ is ( hij heeft een handvol boeken geschreven) zijn opus magnum. Binnenkort bespreek ik het boek op deze plaats uitgebreid met de schrijver zelf; we nemen het gesprek dan op video op. Wat ik nu kort over de roman wil zeggen is dat ik nog niet eerder zo’n intense liefdesverklaring van iemand heb gelezen aan de muzikale helden van zijn jeugd en alle (onbereikbare) meisjes van toen. Wat Hamburg doet is eigenlijk ongekend. Hij analyseert op onnavolgbare wijze welk gigantisch effect zijn iconen – naast The Beatles bespreekt hij ook een aantal (vrouwelijke) tijdgenoten – op hemzelf en in feite daarmee eigenlijk de hele verdere ontwikkeling van de (popmuziek)geschiedenis hebben gehad. Hij doet dat vanuit verschillende, uiteenlopende perspectieven – psychologisch, filosofisch, biologisch, natuurkundig, religieus, maatschappijkritisch enzovoort – zonder evenwel de rode draad uit het oog te verliezen en zijn tekst te laten verworden tot een onverteerbare brij. We zijn hier meteen ook beland in het hart van het autobiografisch avontuur en hoe langer de hoofdpersoon uitweidt over zijn ‘Beatletijd’ hoe meer de roman* een essayistisch karakter krijgt. Dat stoorde mij overigens niet.
Nee, behalve een knap gecomponeerde, haast wetenschappelijke mix van stijlen pakt ‘De Sixties’ juist uit als een ontroerend en hoogstpersoonlijk verhaal over muzikale, spirituele en vleselijke passie. De oude Beatles zouden dit wisselende samenspel tussen vorm en inhoud vast gewaardeerd hebben. Ik heb het boek onlangs aan een terrastafeltje tegenover de maker half spottend het relaas van een gelovige zondaar genoemd. Hamburg is gaandeweg, evenals indertijd Gerard Reve, steeds rotsvast in het hogere gaan geloven, terwijl ik geleidelijk aan naar het atheïstisch nulpunt ben afgezakt. “Dat van die zondaar is helemaal waar”, verklapte de schrijver. Zijn boek kun je bij bol.com bestellen voor € 19,90, maar ook in beperkte oplage bij de betere boekhandel.
Peter Viering
